Βασιλικό μωβ ή πορφύρα της Τύρου
- Rita Emmanouilidou
- 12 Απρ
- διαβάστηκε 3 λεπτά
Μαγευτικό, εκλεπτυσμένο, έντονο και βαθύ, το μωβ ήταν από την αρχαιότητα συνδεδεμένο με την άρχουσα τάξη - βασιλιάδες, αυτοκράτορες και αρχιερείς!
Στον Όμηρο ο πορφυρός χιτώνας περιγράφεται ως δείγμα βασιλικής μεγαλοπρέπειας, καθώς μόνο οι βασιλιάδες εμφανίζονται να τον φορούν (π.χ. ο Οδυσσέας και ο Αγαμέμνονας). Στη Ρώμη, παρομοίως, το μωβ φορούσαν μόνο οι αυτοκράτορες και οι ανώτεροι αξιωματούχοι, καθώς συμβόλιζε την εξουσία και τη μεγαλοπρέπεια. Τόσο status symbol ήταν το χρώμα που στη Ρώμη απαγορεύτηκε η χρήση του για όλους εκτός από τον αυτοκράτορα! Για να καταλάβετε τη σοβαρότητα της κατάστασης, το 40 μ.Χ. ο βασιλιάς της Μαυριτανίας δολοφονήθηκε με εντολή του αυτοκράτορα της Ρώμης, γιατί έκανε το μοιραίο λάθος να εμφανιστεί στο Κολοσσαίο για να δει έναν αγώνα μονομάχων φορώντας μωβ μανδύα! Άουτς.
Κατά την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, το χρώμα μωβ (πορφυρό) ήταν συνώνυμο με τον αυτοκράτορα - και από εκεί βγήκε και η λέξη «πορφυρογέννητος» και «πορφυρογέννητη» Η «αίθουσα της πορφύρας» ήταν ένα δωμάτιο επενδυμένο με πορφυρά μάρμαρα, που κατασκευάστηκε μέσα στα Βυζαντινά ανάκτορα της Κωνσταντινούπολης πριν το 750. Το επίθετο Πορφυρογέννητος, λοιπόν, σημαίνει στην κυριολεξία «αυτός που γεννήθηκε μέσα στην πορφύρα,» δηλαδή «αυτός που γεννήθηκε όταν ο πατέρας του ήταν αυτοκράτορας».
Το πορφυρό της Τύρου
Πώς λοιπόν αυτό το χρώμα κατέληξε στις αυτοκρατορικές κάμαρες και έγινε δείγμα εξουσίας και στάτους;
Το μωβ, λοιπόν, ή "πορφύρα της Τύρου" (Tyrian purple) όπως λεγόταν, πήρε το όνομά του από την πόλη της Τύρου, στην αρχαία Φοινικία, στο σημερινό Λίβανο, και την ελληνική λέξη "πορφύρα" (στα λατινικά purpura).
Μέχρι πριν λίγα χρόνια τα ιστορικά δεδομένα έδειχναν ότι οι Φοίνικες ήταν οι πρώτοι που εφηύραν τον τρόπο να εξάγουν το πορφυρό χρώμα (με μια διαδικασία που παραμένει μυστική) από ένα είδος θαλάσσιων σαλιγκαριών.
Ωστόσο, πρόσφατες αρχαιολογικές ανασκαφές στον οικισμό της Χρυσής στην Κρήτη αποκάλυψαν μεγάλες ποσότητες σπασμένων οστράκων πορφύρας, αποδεικνύοντας ότι στην περιοχή ανθούσε ήδη η βιοτεχνική παραγωγή της πορφυρής βαφής κατά τη διάρκεια των πρώτων ανακτόρων της Κρήτης. Οι Μινωίτες δηλαδή είχαν ήδη βρει τον τρόπο να παράγουν το πορφυρό χρώμα λίγους αιώνες πριν από τους Φοίνικες! Το χρώμα ήταν, σύμφωνα με περιγραφές, ζωηρό και εντυπωσιακό, και αντί να ξεθωριάζει γινόταν ακόμα πιο έντονο με το χρόνο.
Πώς λοιπόν έβγαινε το μωβ χρώμα από τα σαλιγκάρια; Αν είστε vegan ίσως θα έπρεπε να πηδήξετε στην επόμενη ενότητα. Η διαδικασία ήταν δύσκολη, χρονοβόρα, βρωμερή, και καθόλου ευχάριστη για τα σαλιγκάρια... Τα θαλάσσια σαλιγκάρια, λοιπόν, απελευθέρωναν μία χρωστική ουσία όταν ένιωθαν ότι απειλούνται από τους εχθρούς τους, όπως κάνουν τα χταπόδια και οι σουπιές. Οπότε, ή τα κρατούσαν ζωντανά και τα κέντριζαν, ώστε να νιώσουν απειλή, και να ελευθερώσουν το υγρό, είτε (το πιο συνηθισμένο) απλώς τα συνέθλιβαν...
Και το χειρότερο; χρειαζόταν ΤΕΡΑΣΤΙΟΣ αριθμός σαλιγκαριών για ελάχιστη ποσότητα βαφής: 250,000 όστρακα έβγαζαν μόνο 28 γραμμάρια βαφής!
Μπορείτε λοιπόν να φανταστείτε, λόγω της δύσκολης και χρονοβόρας διαδικασίας, το μωβ ήταν ένα χρώμα εξαιρετικά ακριβό και σπάνιο, και όχι για τους κοινούς θνητούς.
Το Μωβ στο λαό!
Μετά την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η παρασκευή της πορφύρας εξασθένησε, και τα μυστικά της χάθηκαν στο χρόνο. Το χρώμα επανήλθε στην αγορά στα μέσα του 19ου αιώνα, με την έλευση της βιομηχανικής επανάστασης και την ανακάλυψη νέων συνθετικών χρωμάτων και χρωστικών. Το μωβ λοιπόν έγινε πιο προσιτό και άρχισε να εμφανίζεται σε πιο καθημερινές εφαρμογές, από τη μόδα μέχρι τη διακόσμηση. Δείτε για παράδειγμα αυτό το εντυπωσιακό φόρεμα από τον οίκο μόδας Worth στη φωτογραφία κάτω!
Ποια χρώματα ταιριάζουν με το μωβ;
Σήμερα λοιπόν είμαστε τυχεροί που μπορούμε να απολαμβάνουμε αυτό το υπέροχο χρώμα σε όλες τις μαγικές του αποχρώσεις χωρίς να φοβόμαστε ότι ο αυτοκράτορας θα διατάξει την εκτέλεσή μας!
Πώς λοιπόν μπορούμε να το ενσωματώσουμε στη διακόσμησή μας και στα έπιπλά μας; Πατήστε ΕΔΩ για να δείτε μερικές ιδέες-κάποιες συντηρητικές και κάποιες πιο τολμηρές-ελπίζοντας ότι θα τολμήσετε να το χρησιμοποιήσετε!
コメント